ویراستاری، ترکیبی از علم و هنر و فن است.
علم است؛ چون ویراستار باید به آنچه ویرایش میکند تسلط علمی داشته باشد. از لحاظ ادبی هم باید به علوم ادبی تسلط داشته باشد.
هنر است؛ چون استفاده از کلمات و نوع کاربرد آنها در کنار یکدیگر، کاری هنری است که بسته به ذوق نگارشی افراد، تفوت میکند.
فن است؛ چون تنها با دانستن نکات ویرایشی، دستوری و شیوه کار، نمیتوان ویراستار شد؛ بلکه مدتها کارورزی نیاز دارد.
1. تعریف ویرایش در کتاب «شیوهنامه جامع ویرایش» نوشته جمشید سرمستانی چنین آمده است:
«ویرایش، دانشی منطق پایه است که به درست کردن نادرستیها، زدودن کاستیها، رسا کردن معنی، روان کردن و فارسی کردن نوشته، سامان دادن به سازهها، و همخوان کردن نوشته با قواعد و شیوههای مشخص ویرایش میپردازد.»
برای توضیح بیشتر درباره این کار می‌توانم بگویم که:
ویرایش، مجموعه‌ای از روش‌ها و قاعده‌هاست که به کمک آنها، یک نوشته -از کتاب گرفته تا مقاله، پایان‌نامه، فیلم‌نامه، مصاحبه، سخنرانی، انواع نشریه‌ها و...- مطابق با منظور پدید آورنده و در قالب‌های معیار (استاندارد)، به مخاطب عرضه می‌شود. در یک جمله می‌توانم بگویم که ویرایش، «درست نویسی، رسا نویسی و بقاعده نویسی» است.
2. تعریف ویرایش در کتاب «شیوهنامه ویرایش: اصول ویرایش و نشر ـ جلد 1»، محمدرضا محمدی‌فر چنین آمده است:
«ویرایش مجموعه‌ای از فعالیت‌های علمی و هنری است که هدف آن بهبود بخشیدن به ارائه و بازنمود مطلب نوشته شده و یا تصحیح خطاها و نواقص احتمالی آن، و یا مدیریت امور مربوط به انتشار متن است.»
3. اسدالله معظمی گودرزی، مدرس دانشگاه پیام نور: ویرایش، انسجام دادن به ساخت زبانی اثر است بر مبنای منطقی که آن زبان از آن تبعیت می کند.
http://www.lisna.ir/
4. تعریفی دیگر: ویرایش مجموعه ای از فعالیت های علمی و هنری است که هدف آن بهبود بخشیدن به ارائه و باز نمود مطالب نوشته شده و یا تصحیح خطاها ویا نواقص احتمالی آن و یا اداره امور به انتشار متن است . اگر فعالیت علمی می کنیم : بیشتر مربوط به ظاهر و شکل مطالب است (اندازه متن ، نوع کاغذ ، مقدار حاشیه ها و عنوان ها و ...) وقتی صحبت از باز نمود می کنیم :مشروط بر این است که ما اجازه آن کار را داشته باشیم ( بیان ها را عوض کردن و نویسنده این اجازه را به ما بدهد) . رفع نقص :هر گونه نقص ، اعم از درست نویسی ، فراموشی علامت ها و .... .
http://journalistkarbordi.blogfa.com/category/3
5. این کلمه معادل EDIT در زبان انگلیسی می باشد و در اصطلاح به مجموعه ای از خدمات نگارش گفته می شود که برای نشریه چاپ یک اثر صورت می گیرد .
http://vahed41.lxb.ir/post/17/%3C-BlogPhotoLink-%3E
6. تعریف ویرایش در کتاب «انواع ویرایش»، ابوالفضل طریقه دار چنین آمده است:
ویرایش، کلمه‌ای است فارسی که از زبان پارسی میانه به زبان فارسی دری امروزین، وارد شده است.از نظر دستوری،اسم مصدر و مصدر آن،«ویراستن» می‌باشد.معادل آن در انگلیسی editing و در عربی«تحریر» است. به کسی که این کار را انجام می‌دهد«ویراستار» و معادل آن را در انگلیسی editor و در عربی«محرّر» می‌گویند.
7. ویکی پدیا به نقل از: فرهنگ معین: ویرایش به زیاد یا کم کردن مطلب، تصحیح و تنقیح (اصلاح کردن کلام از عیب و نقص:فرهنگ معین) متن‌هایی که برای چاپ و نشر یا هرچیز دیگر آماده می‌کنند گفته می‌شود.
8. ویکی پدیا: هر نوشته باید از جهات گوناگونِ محتوا، بیان، صحّت و اعتبار، دقّت، نظم، آراستگی، علایم نگارشی، و... بررسی و بازبینی شود. به این بازبینی «ویرایش» یا «ویراستاری» می‌گویند.
تعاریف دیگر را بفرمایید تا بیفزایم.
1. فرهنگ املایی خط فارسی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
2. نگارش و ویرایش، احمد سمیعی(گیلانی)، انتشارات سمت.
3. بهار سخن، حسین دهنوی، مؤسسه امام خمینی(ره).
4. گزیده شیوه نامه جامع ویرایش و نگارش، جمشید سرمستانی، نشر سرمستان.
5. دستور زبان فارسی، حسن انوری و حسن احمدی گیوی، انتشارات فاطمی.
6. نگارش و ویرایش، زیر نظر نصرالله پورجوادی،.برگزیده مقاله‌های نشر دانش.
7. شیوه نگارش، مرتضی کاخی، امیرکبیر.
8. غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی.
9. آیین نگارش و ویرایش، محمد جعفر یاحقی و مهدی ناصح، انتشارات آستان قدس رضوی.
10. دستور خط فارسی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
11. راهنمای ویراستاری و درست نویسی، حسن ذوالفقاری، علم.
12. نکته‌های ویرایش، علی صلح‌جو، نشر مرکز.
13. ویرایش فنی، ابوالفضل طریقه‌دار، بوستان کتاب قم.
13. ویراستار یک دقیقه‌ای، کاظم عابدینی، فراگفت.
14. راهنمای ویرایش، غلامحسین غلامحسین زاده، سمت.
15. ویرایش و پیشینه آن، آتوما فروهی، نشر ری را.
16. راههای درست‌نویسی و ویراستاری، ابوالفتح قهرمانی، منادی تربیت.
17. ویراستاری آسان، علیرضا اسفندیاری، سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران.
18. انواع ویرایش،ابوالفضل طریقه‌دار، موسسه بوستان کتاب قم.
19. آیین‌نگارش و ویرایش، ابراهیم رنجبر، پویای دانش.
20. شیوهنامه ویرایش، محمدرضا محمدی‌فر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
21. بهتر بنویسیم، رضا بابایی، دانشگاه ادیان.
22. قواعد جامع املای فارسی، جمشید سرمستانی، نشر سرمستان.
23. بر بال قلم، سید ابوالقاسم حسینی، مؤسسه انتشاراتی ظفر.
منابعی که نیامده را تذکر بدهید تا بیفزایم.
آموزشگاه مجازی ویرایش و نگارش
http://virastari.persianblog.ir/
ویراستار
http://www.virastar.blogfa.com/
ویراستاری نوین
http://virastkar.blogfa.com/
انواع ویرایش
http://virayesh.blogfa.com/
به نگار
http://behnegar-edition.blogfa.com/
ویرایش
http://www.viraiesh.ir/new/
ویراستار رایگان
http://virasbaz.persianlanguage.ir/
ویرایش برخط
http://www.virastyar.ir/live
کانون ویرایش ایرانیان
http://www.iranvirayeshcenter.com
مؤسسه ویرایش افضلی پور
http://etrafzalipour.com/
کارگاه ویرایش دانشگاه فردوسی مشهد
http://virayesh-ferdowsi.blogfa.com/
اگر وبلاگ یا سایت دیگری می شناسید بفرمایید تا به لیست بیفزایم. با تشکر
